به گزارش اسپاد انرژی – خراسان شمالی خراسان شمالی یکی از استان‌هایی که است که پتانسیل زیادی در تولید کالاهای صادرات‌محور و صادرات این محصول دارد، از محصولات فولادی، پتروشیمی، ساختمانی، صنایع دستی گرفته تا محصولات کشاورزی مانند پسته و زعفران.
امسال از این استان ۳۱ میلیون دلار کالا به وزن ۱۲۱ هزار تن به ۱۲ کشور دنیا صادر شده است؛ ولی کشاورزان صادرات این محصولات را با چالش‌های زیادی انجام داده‌اند و چالش‌های پیش رو سبب شده است ۵۰ درصد توان کاری آنها گرفته شود. رفع تعهدات ارزی، وجود قوانین دست و پا گیر، ثبات نداشتن نرخ ارز از جمله مشکلاتی است که سال‌هاست صادرکنندگان با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند.
کالاهای ایرانی با قیمتی مُفت به چین می‌روند
محمود ناصری، یکی از صادرکنندگان خشکبار لوکس در خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: محصولاتی مانند پسته، فندق، بادام زمینی را به کشورهایی مانند رومانی، قبرس، بلغارستان، آلمان و کانادا صادر می‌کنم و علاوه بر این کالاها، صادرات محصولات دیگری مانند طلا و جواهر نیز انجام می‌دهم.
وی با اشاره به اینکه برای صادرات کالا، سنگ‌های زیادی پیش پای صادرکنندگان است، بیان کرد: صادرات طلا و جواهر را از کشور دیگری به کشور دیگر انجام می‌دهم، اما یکی از اهداف کاری من این بوده است که صادرات طلا و جواهر را از کشور خودم انجام دهم و تصمیم گرفتم تا یک کارگاه خانگی را در خراسان شمالی راه‌اندازی کنم و تعدادی از افراد متخصص در حوزه تراش سنگ را به کار بگیرم، سپس صادرات محصول را به بازار هدف انجام دهم.
وی ادامه داد: هشت ماه است درخواست تاسیس این کارگاه خانگی به اداره کل صمت داده شده و پیگیری‌های فراوانی برای اخذ مجوز آن انجام شده، اما هنوز این مجوز صادر نشده است.
ناصری گفت: در حال حاضر مهمترین مشکل صادرکنندگان در ایران، رفع تعهدات ارزی است و تمام صادرکنندگان این موضوع را مطرح کرده‌اند، اما تاکنون اقدام خاصی برای حل آن دیده نشده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه دریافت کد ریجستری از کشور مقصد، یکی دیگر از مشکلات است، افزود: در حال حاضر این موضوع در کشورهای شرق آسیا مانند چین دیده می‌شود و آنها از آنجا که می‌دانند ایران عضو FATF نیست این مشکلات را می‌تراشند تا خودشان به‌عنوان مبدأ و مقصد وارد میدان شوند، کالای ایرانی را با قیمت بسیار ناچیزی می‌خرند و وارد کشور خود می‌کنند.
وی بیان کرد: انتقال ارز، از دیگر مشکلاتی است که صادرکنندگان با آن مواجه‌اند، صادرکنندگان به‌دلیل وجود همین مشکل ۸۰ درصد بازار خود را از دست می‌دهند، چون بازار مقصد هیچ تمایلی ندارد ارز مورد نظر را به حساب صرافی واریز کند و آنها می‌خواهند پول‌ها به حساب خود شخص انتقال یابد.
این صادرکننده به فیلتر برخی پلت‌فرم‌ها اشاره کرد و گفت: صادرکنندگان در دیگر کشورها در بستر واتس‌آپ فعالیت می‌کنند، اما ما برای انجام کار مجبوریم فیلترشکن تهیه کنیم که آن نیز بازخورد خوبی ندارد و ممکن است از وسط مذاکره قطع شود.
وی بیان کرد: متغییر بودن نرخ ارز از دیگر مشکلات است. در چند سال اخیر، با توجه به مشکلات یادشده ۵۰ تا ۶۰ درصد از میزان صادراتی که داشته‌ام، کاهش یافته است.
وی اظهار کرد: دو سال است که قصد صادرات ۶۰ سر اسب را داریم، اما همچنان در قید و بند قوانین دست و پا گیر هستیم و شرکت‌های موازی در این میان وجود دارند که نمی‌خواهند این کار انجام شود و تلاش‌های زیادی انجام داده‌ایم که به این شرکت ها ثابت کنیم قصد صادرات نژاد اسب را نداریم و هدف ما دادن ارزش اقتصادی به اسب‌هاست.
ناصری که تجربه کار در بازارهای آفریقایی را نیز دارد در این‌باره گفت: یکی از مشکلات موجود برای صادرات کالا به کشورهای آفریقایی نبود یک لاین حمل و نقل مستقیم به آنجاست، کالاها از ایران به مرسین ترکیه می‌رود در آنجا هاب می‌شود و سپس به کشور مورد نظر در قاره آفریقا صادر می‌شود که این امر حدود ۱۰۰ روز زمان می‌برد و عملاً کالای صادراتی از ارزش اقتصادی خود می‌افتد. از سوی دیگر، شرکت حمل و نقلی نیز در ایران وجود ندارد که بتواند کالاها را به کشور مورد نظر در آفریقا ارسال کند.
وی بیان کرد: کشورهای آفریقایی در ارتباط با محصولات کشاورزی، گواهی قرنطینه‌ای ایران را قبول نمی‌کنند، آنها پیمان‌نامه‌ای دارند که شبیه سیب سلامت ایران است و برای صادرات کالا باید آن گواهی گرفته شود؛ اما برای گرفتن آن باید صادرکننده خودش به آن کشور برود و آن را دریافت کند تا بتواند کالای خود را وارد آن کشور کند که این امر زمان خیلی زیادی از صادرکننده می‌گیرد. از سوی دیگر، برای اخذ آن باید برای هر ریجستر ۱۰ هزار دلار پرداخت کند و دقیقاً این امر مانند کاری است که چینی‌ها برای کوتاه کردن دست ما در بازار چین انجام داده‌اند، تا خودشان وارد بازار ایران شوند کالاها را با کمترین قیمت بخرند و سپس وارد کشور خود کنند.
وی گفت: در حال حاضر در کشورهای آفریقایی، کشورهایی مانند فرانسه، انگلیس و سوئیس در پوشش خیریه وارد شده‌اند، اما اقدامی که ما می‌توانیم در این کشورها داشته باشیم، این است که محصولات آنها را در قالب ماده ۸ سازمان گمرکی وارد و فرآوری کنیم، به آنها ارزش افزوده دهیم که در این راستا هم می‌توانیم اشتغال‌آفرینی در کشور داشته باشیم و هم اینکه کالا را برای خود مونتاژ نگه داریم و تعیین‌کننده قیمت بازار باشیم.
مراوده تجاری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری ایران با قاره آفریقا!
مسعود برهمن، رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا در نشست خود با تجار خراسان شمالی در پایان هفته گذشته، از مراوده تجاری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری ایران با قاره آفریقا خبر داد و اظهار کرد: قاره آفریقا شامل ۵۵ کشور با یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون نفر جمعیت است. ۱۵۰۰ میلیارد دلار گردش مالی در این قاره انجام می‌شود که نیمی از آن، صادرات و نیمی واردات کالاست.
وی گفت: ۹۰ درصد معادن الماس، ۷۰ درصد معادن طلا و عمده بوکیست دنیا در این قاره وجود دارد. از سوی دیگر، ظرفیت‌های بالای منابع طبیعی، زیست محیطی، کشاورزی و … دارد، اما متاسفانه میزان مراوده ایران با این قاره فقط یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است که یک میلیارد از این میزان، صادرات و بقیه واردات است.
برهمن افزود: بیشتر واردات کالایی که از این قاره انجام می‌شود فرآورده‌های نفتی، روغن و محصولات فولادی است که اتفاقاً این استان پتانسیل زیادی برای صادرات محصولات به این قاره دارد، چون خراسان شمالی تولیدکننده محصولات فولادی، پتروشیمی و … است.
وی با اشاره به اینکه ایران با ۱۵ کشور که جمعیت آنها ۶۰۰ میلیون نفر است همسایه است، ادامه داد: سهم مراوده تجاری ایران با کشورهای همسایه ۳۸ میلیارد دلار است و کشوری مانند عراق که یکی از بازارهای هدف صادراتی ماست، هر تولیدی که راه‌اندازی می‌کند جلوی صادرات همان محصول را به کشور خود می‌گیرد. بنابراین ما در این کشور برای صادرات محصول، فرصتی سه – چهار ساله داریم. از سوی دیگر، اگر کشورهایی مانند روسیه و چین دچار تنش‌هایی شوند، ما برای صادرات کالاهای خود به آن کشورها گرفتار می‌شویم. بنابراین باید بازارهای صادراتی خود را گسترده کنیم که کشورهای قاره آفریقا یکی از مهمترین فرصت‌ها برای ما هستند.
رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا با تاکید بر اینکه باید در کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی نفوذ بیشتری پیدا کنیم، بیان کرد: کشور ما بیشتر واردات‌چی بوده است، صادرات‌چی حرفه‌ای نداریم، کالای صادراتی در کشور داریم و به میزان ۶۰ میلیارد دلار صادر می‌شود، اما ظرفیت احصاشده برای صادرات کالا در کشور ۳۶۰ میلیارد دلار است و علت آن است که در گذشته فروش داخلی بسیار خوب بود، اما از پارسال که رکود شروع شد، به تلاطم برای فروش کالا رسیده‌ایم و چاره‌ای به‌جز صادرات آنها نداریم.
وی بر لزوم برنامه‌ریزی برای صادرات کالا تاکید کرد و گفت: آفریقا قاره‌ای عقب‌مانده است و صنعتی در آن وجود ندارد و این امر ظرفیتی برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان صادرات‌محور کشور ماست. ۸۰ درصد قاره آفریقا مشغول کشاورزی، آن هم کشاورزی غیرمکانیزه است که در آنجا صنایع تبدیلی و تکمیلی برای محصولات کشاورزی وجود ندارد.
برهمن با بیان اینکه رشد اقتصادی کشورهای آفریقایی از میانگین جهانی بالاتر است، افزود: علت این امر این است که همه به ایجاد زیرساخت‌ها رو آورده‌اند، آنها به نیروگاه، سد، راه، کشت فراسرزمینی، اکتشاف و استخراج مواد معدنی و … نیاز دارند و تا پنج سال دیگر جای ما حتی در این قاره نیز تنگ‌تر خواهد شد، چون به شدت در حال توسعه است.
تغییر نرخ ارز اعتماد مشتریان ما را از بین برده است
عبدالله خدابنده، از دیگر صادرکنندگان خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: نبود ثبات در نرخ ارز موجب از بین رفتن بازارهای خارجی شده است. سال‌ها روی یک کشور کار کرده‌ایم و اعتماد مشتریان را به‌دست آورده‌ایم، اما با تغییر هر روز نرخ ارز، این بازارها را از دست داده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه در سایر کشورها، حتی کشورهای همسایه ثبات قیمت وجود دارد، اضافه کرد: مشتری‌های خارجی ترجیح می‌دهند با کشوری کار کنند که ثبات قیمت در آنجا وجود داشته باشد، هرچند کالاهای فروخته‌شده به آنها گران‌تر باشد.